Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Zimowanie żurawia Grus grus w dolinie Biebrzy

Żuraw jest gatunkiem wędrownym, ściślej migrantem krótkodystansowym. Z doliny Biebrzy odlatuje na przełomie października i listopada, a powraca na tutejsze lęgowiska w lutym. Zimowiska europejskiej populacji żurawia rozmieszczone są przede wszystkim w południowej Europie i północnej Afryce wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego oraz doliny Nilu.
Wraz ze zmianami klimatu w ostatnich latach stwierdzono również zimowanie żurawi w Europie Zachodniej, w tym także w zachodniej części Polski. Natomiast obserwacje żurawi w okresie zimowania na Północnym Podlasiu były dotychczas sporadyczne. Tej zimy sytuacja ta uległa zmianie. Część żurawi dotąd nie odleciała z naszego regionu i jest nieprzerwanie obecna w wielu miejscach zarówno w dolinie Biebrzy, jak i w innych częściach Podlasia. Obserwowano je w grudniu i styczniu zwłaszcza na terenach otwartych wzdłuż prawego brzegu Biebrzy w basenie dolnym, pomiędzy Mścichami a ujściem do Narwi, a także w północnej części basenu środkowego.
W obrębie ochronnym Basenu Środkowego Północ zauważono różnice w rozmieszczeniu i strukturze zgrupowania zimujących żurawi. W grudniu dominowały obserwacje zwartego stada co najmniej kilkudziesięciu osobników, nocującego na rozlewiskach rzeki Jegrzni lub w strefie brzegowej jednego z jezior sąsiadujących z Parkiem od północy. W styczniu natomiast częściej stwierdzano pojedyncze pary żurawi już w biotopach lęgowych w bagiennych lasach.
Obserwacje służb BbPN znajdują potwierdzenie w danych zgromadzonych w kartotekach ornitologicznych. W latach 2008 – 2011 nie zarejestrowano na Nizinie Północnopodlaskiej ani jednej obserwacji żurawia w okresie 1 grudnia – 31 stycznia. Od 2012 r. do zimy 2014/15 odnotowano łącznie na Północnym Podlasiu zaledwie 7 obserwacji żurawi w okresie zimowania [źródło: „Faunistycznie ważne obserwacje ptaków na Nizinie Północnopodlaskiej w roku 2008, (…) 2015, Dubelt nr 1-4; www.ptop.org.pl].
Z zim 2015/16 i 2016/17 ponownie brak obserwacji zimujących żurawi w woj. podlaskim [Ryc. 1, www.ornitho.pl]. Tymczasem dla okresu 1.12.2017 – 10.01.2018 w portalu ornitho.pl zarejestrowano już 95 takich obserwacji z terenu woj. podlaskiego, w tym 55 z Kotliny Biebrzańskiej [Ryc. 2].
Najbliższe dni pokażą czy zimujące żurawie pozostaną w dolinie Biebrzy w sytuacji następującego właśnie ochłodzenia i zamarzania gruntu.

• autor: Krzysztof Henel, opublikował: Ł.K., data: 2018-01-11