Nad Biebrzą zakwitł kupalnik

Change language

Read in
English

Nawigacja:

Aktualności przyrodnicze

Nad Biebrzą zakwitł kupalnik – już niedługo zakwitnie kwiat paproci …

Na początek trochę nie na temat bo nie o przyrodzie tylko o zbliżającej się Nocy Świętojańskiej.

Już niedługo, w nocy z 23 na 24 czerwca w wigilię świętego Jana Chrzciciela, będziemy obchodzić Noc Kupalną.

Trochę informacji …Kościół, nie mogąc wykorzenić z obyczajowości ludowej corocznych obchodów pogańskiej Sobótki, podjął próbę zasymilowania święta z obrzędowością chrześcijańską. Nadano Kupalnocce patrona Jana Chrzciciela i zaczęto nawet zwać go Kupałą, z racji tego, że stosował chrzest w formie rytualnej kąpieli.

Tak naprawdę nie jest to związane z obrzędem kąpieli. Wyraz <kupała> pochodzi najprawdopodobniej z indoeuropejskiego pierwiastka <kump>, oznaczającego grupę, gromadę, zbiorowość. Z kolei najkrótsza noc w roku ma miejsce z 21 na 22 czerwca (nie uwzględniając roku przestępnego) … Czyli niektórzy będą świętować przez 2 noce z rzędu!

Czas na część przyrodniczą.

Kupalnik to ludowa nazwa rośliny, która właśnie rozkwitła nad Biebrzą. Jej oficjalna, polska nazwa to arnika górska (Arnica montana). Jak sugeruje nazwa gatunkowa – arnika rośnie na terenach górskich i podgórskich, ale nie tylko...

W Polsce najliczniejsze jej populacje spotkamy w Sudetach oraz w Polsce północno-wschodniej.

Nad Biebrzą jest znana tylko z kilku stanowisk. Rośnie na niektórych biebrzańskich grądzikach oraz na kilku, dobrze nasłonecznionych polanach w borach sosnowych obok Carskiej Drogi.

Jest rośliną trującą – o wielu zastosowaniach w medycynie naturalnej.

Arnika to gatunek objęty ścisłą ochroną gatunkową.

A co ma wspólnego z Nocą Świętojańską? Jako, że zakwita właśnie teraz i ma bardzo efektowne, duże, żółte kwiaty (kwiatostany w formie koszyczka) używana była dawno, dawno temu w części obrzędów ludowych jako doskonały środek zapobiegający przed gradobiciem i jeszcze bardziej skuteczny przed trafieniem pioruna …

Dementuję przy okazji informację, że jest to ponoć kwiat paproci. Ten ostatni jest związany z inną magiczną rośliną – nasięźrzałem (Ophioglossum sp.)!

Na koniec, gwoli przypomnienia - co będziemy świętować? Noc Świętojańska to święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, radości, płodności i miłości. Kochajmy się zatem …

Tekst i zdjęcia: C. Werpachowski, Biebrzański PN, (cezarbot@cksr.ac.bialystok.pl)