Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Rzadki, rzadszy i najrzadszy ...

Rzadki, rzadszy i najrzadszy, a sprawa 3 chronionych roślin …

Mowa będzie o pluskwicy europejskiej (Cimicifuga europaea), niebielistce trwałej (Swertia perennis) oraz o gnidoszu królewskim (Pedicularis sceptrum-carolinum).

Właśnie kwitną lub zaczynają kwitnąć jedne z najpiękniejszych roślin Naszego Parku. Dlaczego wybrałem właśnie te gatunki? Trochę z przekory, ale też trochę dlatego, że ich sytuacja w Parku jest diametralnie różna – a wytłumaczenie tego ma szereg zalet edukacyjnych …

O dwóch z nich już kiedyś była mowa. O pluskwicy przy okazji prezentacji „prawdziwych europejczyków”, a o niebielistce w związku z odkryciem jej nowych, biebrzańskich  stanowisk.

Różnią się te rośliny prawie wszystkim. Pluskwica należy do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae), niebielistka do goryczkowatych (Gentianaceae), a gnidosz do trędownikowatych (Scrophulariaceae). Ten ostatni jest w dodatku półpasożytem. Wszystkie są stosunkowo rzadkie.

I tu właśnie leży pogrzebany pies! Powiedzieć o czymś lub o kimś, że jest rzadki – a nawet precyzując, że jest stosunkowo rzadki - prawie niczego nie wyjaśnia. Jak to więc jest z tzw., rzadkością u roślin?

Gnidosz królewski jest rzadki nad Biebrzą. Co prawda spotkać można go prawie na całym terenie Parku, ale nieczęsto. W basenie południowym jest może z kilkadziesiąt kwitnących pędów, trochę więcej w środkowym i najwięcej na północy – być może około 500 do 1000 (nikt tego jeszcze nie liczył).

Niebielistki trwalej jest już zdecydowanie mniej – też jest rzadka, ale bardziej. Znane są jej 3 stanowiska leżące niedaleko jedno od drugiego - tylko w północnym basenie. W sumie około 1.5 tys. kwitnących roślin.

Pluskwica europejska jest najrzadsza. Jak do tej pory znane jest jej tylko 1 stanowisko w Parku, w basenie południowym – na maluteńkim grądziku. Ostatnio policzyłem jej kwitnące pędy – było ich 99 na powierzchni 350m². Z tego co mi wiadomo pluskwicę w tym miejscu widziało świadomie tylko kilka osób …

I co z tego wynika w kontekście np. facebook’a?

Jeżeli jesteś rzadki – wyjątkowy nie pozwól aby widywano cię częściej, jeżeli jednak tak się stanie - możesz zostać rzadszy, a nawet najrzadszy - by nie powiedzieć rzadziutki …

tekst i zdjęcia: cezary werpachowski, Biebrzański PN,  cwerpachowski@biebrza.org.pl