Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Jest sucho, będzie suszej, a kto wie czy nie najsuszej!

Wszyscy o tym trąbią! Wchodzimy w kolejny okres zjawisk pogodowych, które będą miały przebieg gwałtowny:  opadów o dużym natężeniu (połączonych z gradem), trąb powietrznych, nagłych powodzi, fal upałów i susz.

Ostatni suchy rok mieliśmy w Polsce prawie 20 lat temu (rok 1996). Od około 10 lat mamy okres wilgotny, którego apogeum przypadło na 2010 rok. Okazał się on najbardziej mokrym w dziejach polskiej meteorologii. Modele prognostyczne wskazują, że w przyszłości, wraz ze zmianami klimatycznymi, musimy się liczyć z coraz częstszymi powodziami i suszami.

Susza – długotrwały okres bez opadów atmosferycznych lub z nieznacznym opadem w stosunku do średnich wieloletnich wartości i wysoką temperaturą. Prowadzi do znacznego wyczerpania zasobów wodnych w dorzeczu.

Torfowiska biebrzańskie stoją przed wielkim wyzwaniem. Zasilane są co prawda w znaczącej części z podziemnych źródeł wodonośnych. Ale nic nie jest wieczne i z pustego nawet Salomon ... W tym ostatnim, biblijnym przypadku nie chodziło zresztą o lanie.

Biebrzy grożą zmiany! Być może już za kilkadziesiąt lat obszar Kotliny Biebrzańskiej zmieni się w rozgrzaną i suchą krainę ruchomych wydm. Wysuszony na pył torf zostanie wywiany przez trąby powietrzne a odsłonięte piaski zaczną zasypywać najpierw Trzcianne a kilkanaście lat później Mońki. Jedynym typem roślinności będą niskie płaty suchorośli ... Ciekawe co stanie się w tym czasie na terenie Słowińskiego PN?

Suchorośla nazywane są też kserofitami. To rośliny przystosowane do życia w warunkach gorących i suchych.

W przeciwieństwie do sukulentów (np. kaktusy, gruboszowate), kserofity nie są przystosowane do gromadzenia wody, w okresach kiedy jest jej pod dostatkiem. Ich adaptacje związane są z możliwością znacznego ograniczenia transpiracji w okresie niedostatku wody i bardzo intensywnej gospodarki wodnej w okresach jej dostępności. Posiadają bardzo rozwinięty i głęboki system korzeniowy, którego masa zwykle jest dużo większa od masy pędu nadziemnego. Przykłady biebrzańskich kserofitów znajdziesz Drogi Czytelniku na fotografiach. Nie wszystkie z nich spotykamy na siedliskach suchych piasków! Na torfowiskach wysokich woda - wbrew pozorom - jest bardzo trudno dostępna!

tekst i zdjęcia: cezary werpachowski, SSDSOP w BbPN