Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Odnośniki

Ułatwienia dostępu

Change language

Banery z lewej strony

  • Ministerstwo Klimatu i Środowiska
  • NATURA 2000
  • RAMSAR
Nawigacja:
  • Aktualności przyrodnicze

Treść

pasożyty nad Biebrzą

Pasibrzuchy, pasobrzuchy, pasorzyty, a może pasożyty nad Biebrzą

Szukającym sensacji od razu informuję, że nie będzie to o ludziach wykorzystujących pracę innych, których nazywamy też pasibrzuchami. Krótka tylko wzmianka o pochodzeniu słowa <pasożyt>, które pierwotnie pisano przez <rz>!

Słowo to było bardzo podobne do używanego dawniej <pasobrzucha>, czyli tego, "kto wypasał brzuch". Pasorzyt oznaczał kogoś, "kto wypasał niższą część ciała ludzkiego, czyli rzyć". Jako że te ostanie słowo uznano za nieprzyzwoite - zdecydowano, że na kogoś, "kto żyje, pasąc się cudzym kosztem", będzie się od teraz mówiło pasożyt (litera ż miała mieć związek z życiem).

Teraz już przechodzę do pasożytów w świecie biebrzańskich roślin. Jest ich trochę ponad mendel, czyli więcej niż 15.

Na wstępie muszę zaznaczyć, że zjawisko pasożytnictwa roślin jest zagadnieniem dosyć skomplikowanym i nie do końca jeszcze zbadanym ... Na dodatek - w świetle ostatnich badań - okazuje się, że roślin, które należą do tej grupy jest więcej niż uważaliśmy wcześniej. Jest to wynikiem coraz bardziej subtelnych badań nad zależnościami na styku: roślina - grzyb.

Najkrócej zatem będzie jak wyjaśnię to zagadnienie na konkretnych przykładach.

Mamy nad Biebrzą rośliny, które należą do pasożytów całkowitych (obligatoryjnych). Przykładem takim są: kanianka pospolita (Cuscuta europaea), łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria), korzeniówka pospolita (Monotropa hypopitys), bezzieleniowy storczyk - gnieźnik leśny (Neottia nidus avis) i bardzo rzadka zaraza (Orobanche).  Są to rośliny całkowicie pozbawione zielonego barwnika - chlorofilu, w związku z czym nie przeprowadzają fotosyntezy. Wszystkie potrzebne do życia substancje organiczne czerpią z organizmu żywiciela. Tym ostatnim, czyli żywicielem może być inna roślina (kanianka, łuskiewnik) lub, w przypadku myko-heterotrofów (korzeniówka, gnieźnik), określony gatunek grzyba.

Drugą, liczniejszą (około 10 gatunków), grupę tworzą półpasożyty. Należą do nich: gnidosz (Pedicularis), jemioła (Viscum), leniec (Thesium), pszeniec (Melampyrum), szelężnik (Rhinanthus), świetlik (Euphrasia), zagorzałek (Odontites). Wszystkie wymienione posiadają zielony chlorofil i przeprowadzają fotosyntezę, a z organizmu żywiciela pobierają tylko niektóre niezbędne im do życia składniki, np. wodę i sole mineralne. Niektóre półpasożyty (np. szelężnik) mogą żyć samodzielnie bez żywiciela, jednak wówczas nie są w stanie wytworzyć kwiatów lub produkują drobniejsze nasiona (świetlik).

I to by było na tyle! Więcej mogłoby sugerować początki co najmniej półpasożytnictwa!

tekst i zdjęcia: cezary werpachowski, BbPN.              29.06.2016

pasożyty nad Biebrzą

  • kanianka pospolita (Cuscuta europaea) fot: c. werpachowski
    kanianka pospolita (Cuscuta europaea) fot: c. werpachowski
  • kanianka pospolita (Cuscuta europaea) widać ssawki, czyli...
    kanianka pospolita (Cuscuta europaea) widać ssawki, czyli haustoria fot: c. werpachowski
  • łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria) fot: c...
    łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria) fot: c. werpachowski
  • korzeniówka pospolita (Monotropa hypopitys) fot: c...
    korzeniówka pospolita (Monotropa hypopitys) fot: c. werpachowski
  • gnieźnik leśny (Neottia nidus avis)   fot: c. werpachowski
    gnieźnik leśny (Neottia nidus avis) fot: c. werpachowski
  • gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum carolinum) fot: c...
    gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum carolinum) fot: c. werpachowski
  • jemioła pospolita (Viscum album)   fot: c. werpachowski
    jemioła pospolita (Viscum album) fot: c. werpachowski
  • leniec bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum) fot: c...
    leniec bezpodkwiatkowy (Thesium ebracteatum) fot: c. werpachowski
  • pszeniec gajowy (Melampyrum nemorosum) fot: c...
    pszeniec gajowy (Melampyrum nemorosum) fot: c. werpachowski
  • szelężnik większy (Rhinanthus angustifolius) fot: c...
    szelężnik większy (Rhinanthus angustifolius) fot: c. werpachowski
  • świetlik łąkowy (Euphrasia rostkoviana) fot: c...
    świetlik łąkowy (Euphrasia rostkoviana) fot: c. werpachowski
  • zagorzałek zwyczajny (Odontites verna) fot: c...
    zagorzałek zwyczajny (Odontites verna) fot: c. werpachowski

« Powrót

Aktualności:

Ekscentrycy polscy

Ekscentrycy polscy
2023.05.22  - 

Fundacja Terra Desolata zaprasza uczniów kl. III-VI SP na konkurs o nieszablonowych Polakach zapomnianych przez czas.

Życzenia Świąteczne

Relacja z akcji sprzątania Carskiej Drogi

Zobacz także:

Banery z prawej strony

  • Europarc
  • Biebrzańskie Wieści
  • Nasza Biebrza
  • Darowizny
  • Miejsce Przyjazne Rowerzystom

Dane kontaktowe

Osowiec-Twierdza 8, 19-110 Goniądz

tel. +48 857380620, 857383000

fax +48 857383021

e-mail: sekretariat@biebrza.org.pl

Mapa

Mapa

Intranet

Stopka

CC 3.0: Biebrzański Park Narodowy
Projekt i realizacja: extranet.pl
Idę do góry

Rozmiar czcionki

Wersja o wysokim poziomie kontrastu

Przełącz się na widok strony o wysokim kontraście.
Powrót do domyślnej wersji strony zawsze po wybraniu linku 'Graficzna wersja strony' znajdującego się w górnej części witryny.