Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Usuwanie kolczurki klapowanej w Szuszalewie

W dniu 7.07.2018 przedstawiciele Biebrzańskiego Parku Narodowego usunęli kolczurkę klapowaną przy poboczu drogi we wsi Szuszalewo w górnym basenie Biebrzy
(Fot.1 - Fot.4). W pracach uczestniczyli stażysta z Uniwersytetu Gdańskiego - Mateusz Czereda realizujący staż w ramach projektu  „NoZ na Staż 2.0 - program stażowy dla studentów Nauk o Ziemi” (współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego) oraz Csaba Bereczki - pracownik Parku Narodowego Hortobágy na Węgrzech, laureat stypendium dziedzictwa przyrodniczego im. Alfreda Toepfera wspierającego pracę młodych ekologów na obszarach chronionych w całej Europie.
Kolczurka klapowana (Echinocystis lobata) jest zaliczana do 100 najgroźniejszych gatunków inwazyjnych w Europie. Jest gatunkiem chętnie wysiewanym w ogródkach przydomowych i na działkach, zwłaszcza przy siatkach ogrodzeniowych, po których łatwo się wspina. Należy ona do grupy gatunków obcych, które wkraczają w siedliska przyrzeczne. W miejscach, gdzie pojawia się obficie dochodzi do deformowania zarówno roślin zielnych, jak też krzewów. Na obszarze BbPN powiększaniu liczby stanowisk tego gatunku służą liczne kanały i rowy melioracyjne oraz częste nasadzenia w ogródkach. Na obszarze Parku kolczurka klapowana wkracza w obszary trudno dostępne takie jak obrzeża rzeki Biebrzy. Duży, kilkuset metrowy płat kolczurki rozciąga się wzdłuż wschodniego brzegu Biebrzy na wysokości wsi Wierciszewo oraz przy ujściu Kanału Rudzkiego do rzeki Biebrzy.
Kolczurka klapowana jest rośliną jednoroczną, jednakże jej pojawy mogą być różne w rożnych sezonach. Po obfitym występowaniu w jednym roku nie zawsze dochodzi do masowego pojawu w kolejnym sezonie. W miejscach raz opanowanych kolczurka może utrzymywać się wiele lat.
Dlatego też kolczurka została ujęta w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym.
Łącznie usunięto kolczurkę z powierzchni 1,3 ara. Stwierdzono także, iż wcześniejsze zabiegi przeprowadzone w latach ubiegłych, znacznie ograniczyły występowanie tego gatunku. Po usunięciu kolczurki klapowanej przedstawiciele Parku pomogli sołtysowi wsi Szuszalewo Grzegorzowi Żabickiemu przy usuwaniu biomasy po skoszeniu pobocza drogi (Fot.5 - Fot.8).
Po zakończeniu prac wszyscy udali się na wieżę widokową oraz kładkę zlokalizowaną w pobliżu wsi (Fot.9, Fot.10). We wsi znajduje się również wiele tradycyjnych drewnianych domów oraz przydomowych krzyży i kapliczek typowych dla regionu Podlasia
(Fot.11 – Fot.20). Podczas spaceru kładką można było zaobserwować wiele ciekawych gatunków roślin występujących na torfowiskach alkalicznych. Były to min. wełnianeczka alpejska (Baeothyron alpinum) (Fot.21), gnidosz królewski (Pedicularis sceptrum-carolinum) (Fot.22), gnidosz błotny (Pedicularis palustris), rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia), kruszczyk błotny (Epipactis palustris), kukułka krwista (Dactylorhiza incarnata), brzoza niska (Betula humilis), błyszcze włosowate (Tomentypnum nitens).
Bibliografia:
Brzosko E., Jermakowicz E., Mirski P., Ostrowiecka B., Tałałaj I., Wróblewska A. (2016): „Inwazyjne drzewa i krzewy w Biebrzańskim Parku Narodowym i Suwalskim Parku Krajobrazowym”. Stowarzyszenie „Uroczysko”, Białystok
Tokarska-Guziuk B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz., Hołdyński C. (2012) „Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych”. GDOŚ, Warszawa.
 

• autor: Mateusz Czereda, Magdalena Markiewicz, zamieściła Beata Głębocka, data: 2018-07-11