Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Ogławianie wierzb w Szuszalewie i zagony pagórkowe wg Seppa Holzera

We wsi Szuszalewo, 4 marca 2020 r. pracownicy Parku przeprowadzili zabieg ogławiania wierzb posadzonych wspólnie z mieszkańcami wsi w 2014 r. Łącznie ogłowiono 70 wierzb (w tym 5 na prywatnej posesji),  rosnących wzdłuż drogi we wsi i przy gospodarstwach. Przez dwa lata, bo tyle upłynęło od ostatniego zabiegu przycinania gałęzi, wierzby urosły na tyle, że do prac musieliśmy zaangażować naszych parkowych pilarzy. Poniżej relacja fotograficzna z akcji.

Aby wierzba przybrała formę głowiastą, trzeba wiele pracy i lat. W związku z tym, łatwiej zadbać o już istniejące drzewa w krajobrazie niż je kształtować. Jeśli jednak chcielibyście na swojej działce, czy przy domu, posadzić wierzbę,  warto najpierw zapoznać się ze sposobami pielęgnacji wierzb głowiastych, gdzie odsyłamy do materiałów opracowanych przez Towarzystwo Przyrodnicze Bocian https://fs.siteor.com/bocian/files/Downloads/20111026003557/ulotka_wierzba_glowiasta.pdf?1319582206. Przed posadzeniem nowego drzewa trzeba wziąć pod uwagę czy będzie ono „chciane” w tym miejscu. Czy nie będzie przeszkadzało naszemu sąsiadowi jak urośnie i gdy będzie miało rozłożyste gałęzie.

Po zabiegu pielęgnacji wierzb, tzw. ogławianiu pozostaje dużo drewna, głównie gałęzi o różnej grubości. Można je wykorzystać w bardzo różny sposób, np. jako materiał na ognisko czy do ogrzania domu. Są jednak ciekawsze sposoby zagospodarowania biomasy drzewnej, mianowicie można ją użyć w ogrodzie warzywnym do budowy zagonów pagórkowych. Sepp Holzer, w swojej książce pt. „Permakultura Seppa Holzera. Praktyczne zastosowanie w ogrodnictwie, sadownictwie i rolnictwie”, szczegółowo i ciekawie wyjaśnia czym są zagony pagórkowe i jakie są ich zalety. Po krótce, korzystając z książki Pana Holzera, zagonami pagórkowymi określamy rabaty od 1 do 1,5 m wysokości (mogą być również wyższe i wtedy określane są zagonem podwyższonym) zbudowane z warstw - materiału organicznego o różnej grubości (pnie drzew, gałęzie, krzaki, byliny itd.) umieszczonego w dole (o wymiarach 1-1,5 m głębokości i od 1,5 do 2 m szerokości), na który nasypuje się ziemię, zmieszaną z drobniejszym materiałem organicznym i trawą (trawa musi być układana korzeniami do góry) i na końcu, od góry zagon przysypuje się warstwą humusu. Pochyłość zagonu powinna wynosić co najmniej 45 stopni. Zaletą tej formy uprawiania w porównaniu do zagonów płaskich, jest tworzenie się w zgonach stref mikroklimatu, o zróżnicowanym nasłonecznieniu i kierunkach wiatru, co umożliwia dogodne warunki rozwoju dla różnych roślin warzywnych. W zagonach pagórkowych, z powodu rozluźnienia ziemi, woda jest lepiej magazynowana. A w wyniku rozkładu materii organicznej, wydzielają się ciepło, co stwarza warunki szybszego kiełkowania roślin oraz substancje pokarmowe, które umożliwiają uprawianie warzyw bez dodatkowego nawożenia. Tak więc warto spróbować założyć zagony pagórkowe, i samemu przekonać się o zaletach takiej formy uprawy warzywnika. Niewątpliwie jest to jedna z możliwości wykorzystania biomasy drzewnej z ogławiania wierzb.

• autor: Magdalena Marczakiewicz, zamieściła: Beata Głębocka