Biebrzański Park Narodowy - w trosce o bagna

Odnośniki

Ułatwienia dostępu

Change language

Banery z lewej strony

  • Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Nawigacja:

Treść

Ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo - pierwokupy

Jesteśmy największym Polskim Parkiem Narodowym, Jego specyfiką jest duży udział własności prywatnej w ogólnej powierzchni, który wynosił na koniec 2018 roku 36%. Statystycznie na 10 ha gruntów prywatnych w Polskich Parkach Narodowych, aż 6 ha jest w Biebrzańskim PN. Wykup działek na rzecz Skarbu Państwa pozwala na przejęcie ich w użytkowanie wieczyste przez Biebrzański Park Narodowy, w celu zwiększenia powierzchni ochrony ścisłej lub czynnej, a przede wszystkim na ochronę siedlisk lęgowych i żerowisk zagrożonych czy ginących gatunków ptaków oraz siedlisk Natura 2000.

Od 2013 Biebrzański Park Narodowy korzysta z programu priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (NFOŚiGW) pt. „Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej, w tym Ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo”. Celem programu jest powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej i krajobrazowej, odtworzenie i wzbogacenie zasobów przyrody oraz skuteczne zarządzanie gatunkami i siedliskami. Dofinansowanie jest przeznaczone na nabycie nieruchomości/praw do nieruchomości, w ramach wykonania prawa pierwokupu lub zakupu gruntów o szczególnych walorach przyrodniczych, a także gruntów gdzie sytuacja życiowa prywatnych właścicieli wymaga szybkiego wykupu, w tym nieruchomości zabudowanych, pod warunkiem, że budynki i budowle zostaną przeznaczone do rozbiórki lub wykorzystane do celów statutowych parku narodowego. Dzięki dotacjom w latach 2013 - 2019 Biebrzański Park Narodowy powiększył swój stan posiadania o  1.642 ha gruntów. W poniższej tabeli przedstawiam dane dotyczące tych wykupów w poszczególnych latach.

Rok

Liczba

umów

Ilość gruntów kupionych w ha

Kwota dotacji z NFOŚiGW w zł

2013

7

157,95

858.753,26

2014

15

560,85

3.217.738

2015

23

294,69

1.951.512

2016

16

182,39

1.352.474

2017

16

116,38

883.855

2018

13

185,55

1.564.748

2019

20

166,13

1.623.331

2020 11 106,32 1.108.066

Razem

121

1770,28

12.560.479

Dlaczego w ostatnich latach kupujemy na rzecz Parku tak „dużo” gruntów prywatnych?”. Określenie „dużo” w przypadku Biebrzańskiego Parku Narodowego oznacza w zasadzie „nie dużo”. W naszym „Budżecie zadaniowym” zaplanowaliśmy, że z każdym rokiem ten udział będzie wzrastał od 0,5% do 1% (chyba nie dużo), co oznacza, że rocznie powinniśmy kupować na rzecz Skarbu Państwa od 300 do 600 ha – i to jest dużo biorąc pod uwagę, że powierzchnia naszego najmniejszego Ojcowskiego Parku Narodowego to tylko 2.146 ha.

Jeżeli sięgniemy do rocznika GUS „Ochrona Środowiska 2015”, zauważymy, że prawie 60% gruntów prywatnych i innych, znajdujących się w polskich parkach narodowych, jest w Biebrzańskim Parku Narodowym. To oznacza, że na 10 ha gruntów prywatnych i innych niż we władaniu parków narodowych, aż 6 ha było w BbPN. I tych gruntów innej własności w BbPN było na koniec 2018 roku, aż 39,7% w tym własności prywatnej 21.536 ha (36,36%).

Powiększając zasób gruntów Skarbu Państwa i przejmując je w użytkowanie wieczyste mamy na uwadze przede wszystkim względy przyrodnicze:

  • aby chronić przyrodę bezkonfliktowo i powiększyć obszary ochrony ścisłej lub czynnej,
  • aby realizować zadania ochrony czynnej m.in. chronić Park przed zarastaniem!
  • aby wyeliminować działania w Parku, które są niezgodne z celami ochrony przyrody (np. zmiany stosunków wodnych, zasypywania doliny odpadami budowlanym, lokalizacji zabudowy letniskowej, ustawiania reklam, pozyskiwania torfu i innych zakazów wymienionych w art. 12 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, które to zakazy nie dotyczą obszarów objętych ochroną krajobrazową (czyli prywatnych) w trakcie ich gospodarczego wykorzystywania przez jednostki organizacyjne, osoby prawne lub fizyczne oraz wykonywania prawa własności, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego”,
  • aby móc lokalizować infrastrukturę edukacyjną, turystyczną i przeciwpożarową,
  • aby bezkonfliktowo prowadzić monitoring i badania naukowe oraz lokalizować urządzenia pomiarowe: wodowskazy, piezometry, stacje meteorologiczne itp.,
  • aby wyeliminować konflikty na tle odszkodowań zarówno za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w parku narodowym oraz strefie ochronnej zwierząt łownych, które są pokrywane ze środków parku narodowego,
  • aby wyeliminować konflikty na tle odszkodowań za ograniczenia w użytkowaniu gruntów w wypadku renaturyzacji lub rewitalizacji stosunków wodnych,
  • aby ograniczyć płoszenie lub niepokojenie zwierząt na skutek nielegalnego przebywania i przemieszczania się ludzi, w miejscach występowania cennych przyrodniczo gatunków roślin, grzybów i zwierząt, zagrażające trwałości ich występowania,
  • aby zapewnić ochronę rzadkich i ginących gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk przyrody, w tym będących przedmiotami ochrony Natura 2000, poprzez podejmowanie działań zgodnych z „Zadaniami ochronnym” lub Planem Ochrony,
  • aby móc kanalizować ruch turystyczny, organizować wstęp do parku i umożliwiać korzystanie z jego walorów zgodnie z celami dla których park został utworzony.

Reasumując należy stwierdzić, że wykup gruntów prywatnych na rzecz Skarbu Państwa jest jednym ze sposobów ochrony uwzględnionym w zadaniach ochronnych dla Biebrzańskiego Parku Narodowego na lata 2018 – 2020 i lata następne.

  • autor: Andrzej Grygoruk

Mapa własności

  • Mapa własności
  • -

Aktualności:

Ekscentrycy polscy

Ekscentrycy polscy
2023.05.22  - 

Fundacja Terra Desolata zaprasza uczniów kl. III-VI SP na konkurs o nieszablonowych Polakach zapomnianych przez czas.

Życzenia Świąteczne

Relacja z akcji sprzątania Carskiej Drogi

Zobacz także:

Dane kontaktowe

Osowiec-Twierdza 8, 19-110 Goniądz

tel. +48 857380620, 857383000

fax +48 857383021

e-mail: sekretariat@biebrza.org.pl

Mapa

Mapa

Intranet

Stopka

CC 3.0: Biebrzański Park Narodowy
Projekt i realizacja: extranet.pl
Idę do góry

Rozmiar czcionki

Wersja o wysokim poziomie kontrastu

Przełącz się na widok strony o wysokim kontraście.
Powrót do domyślnej wersji strony zawsze po wybraniu linku 'Graficzna wersja strony' znajdującego się w górnej części witryny.