Nastał doskonały czas do obserwacji zjawiska topnienia, parowania i sublimacji … Szczególnie fascynujące jest to ostatnie zjawisko. A wszystko to dzięki niezwykłym właściwościom wody. Pisałem już o tym kilka lat temu w opowiastce zatytułowanej „wszystko zależy od punktu potrójnego …”.
Odchodząca w końcu zima straszy nas pozostałościami śniegu i lodu, czyli wody w stanie stałym. Rzadko jednak zastanawiamy się nad tym w jaki sposób ta stała forma lub faza wody zanika. Zanikanie pokrywy śnieżnej lub lodowej wiążemy raczej z procesem topnienia. Panujące ostatnio warunki pogodowe (noce z przymrozkami i dzienne temperatury oscylujące w granicach 00 C), pokazują jednak, że zjawisko sublimacji może odgrywać rolę dominującą w zanikaniu śniegu i lodu. Rano bardzo często widzimy zalegające nad płatami śniegu – mgły. I to jest właśnie sublimacja, czyli bezpośrednie przechodzenie wody w stanie stałym w parę z pominięciem fazy ciekłej. Bliższe zobrazowanie tego niezwykłego zjawiska na jednym z załączonych rysunków.
Zachęcam zatem do obserwacji zjawiska sublimacji w terenie.
A jak już przybędziemy do pracy to przeważnie nadchodzi czas kawy i herbaty … i mało kto z nas pamięta, że kubki z których pijemy, a w zasadzie kolorowe nadruki na tychże – powstały także na drodze sublimacji! Ale to jeszcze nie wszystko.
Smycze na których nosimy klucze lub identyfikatory to także produkt powstały z wykorzystaniem sublimacji. Nasze iPhony, smartfony i inne równie inteligentne urządzenia (najczęściej bardziej niż właściciele), ubrane są w kolorowe koszulki, które podobnie jak nadruki na T-shirtach … też zostały wyprodukowane dzięki wykorzystaniu zjawiska sublimacji. Jak to wygląda w dużym skrócie?
Podczas tego procesu specjalne farby drukarskie zawierające barwniki sublimacyjne, nadrukowane są najpierw dowolną techniką na papier (np. sitodruk, offset), a dopiero potem przedrukowywane na zasadzie sublimacji na konkretne podłoża za pomocą termopras. Termoprasę niektórzy zastępują żelazkiem … Bardzo proste i dlatego powszechne.
Tekst i zdjęcia: cezary werpachowski, BbPN, e-mail: cwerpachowski@biebrza.org.pl
Osowiec-Twierdza 8, 19-110 Goniądz
tel. +48 857380620, 857383000
fax +48 857383021
e-mail: sekretariat@biebrza.org.pl