w trosce o bagna i ludzi

Stop wypalaniu traw!

Jak się niestety ciągle okazuje, wielu osób tkwi w przekonaniu, że wypalanie traw skutkuje poprawą żyzności gleby, pozbyciem się chwastów oraz zwiększeniem kolejnego plonu siana. Natomiast leśnicy, ekolodzy i naukowcy od lat mówią jednym głosem: wypalanie nie przynosi żadnych korzyści, a wręcz przeciwnie - powoduje jedynie szkody dla świata przyrody, jak i samego człowieka. Ogień niszczy i zabija: wyjaławia glebę, przerywa proces powstawania próchnicy i powoduje zwiększenie ilości chwastów, co ostatecznie przynosi efekt odwrotny od zamierzonego przez wypalaczy, obniżając wielkość plonów nawet na kilka lat. Spalanie powoduje uwalnianie do atmosfery wielu związków chemicznych będących truciznami dla zwierząt i ludzi. Pożar zabija wiele organizmów, począwszy od mikrofauny żyjącej w glebie (niezbędnej do jej prawidłowego funkcjonowania) po ptaki i ssaki – zaczadzone, zdezorientowane dymem czy pozbawione możliwości ucieczki. Niszczy miejsca lęgowe gatunków zwierząt gnieżdżących się na ziemi i w krzewach. Niestety, w pożarach spowodowanych wypalaniem traw giną także ludzie. Nawet słaby wiatr wystarczy, aby ogień wymknął się spod kontroli i przeistoczył w tragiczny w skutkach pożar, obejmujący ogromne połacie terenów otwartych, torfowisk, lasów czy siedziby ludzkie i gospodarstwa.

Reasumując, ludzka bezmyślność, powielanie obalonych naukowo mitów, a czasem zwykła głupota może w przypadku wypalania traw stać się przyczyną tragedii ludzkich, strat w mieniu oraz mniejszych i większych katastrof ekologicznych.

Ta szkodliwa i niebezpieczna praktyka nie jest obca również w Biebrzańskim Parku Narodowym oraz w jego otoczeniu. Lokalne służby pożarnicze oraz Straż Parku już niejednokrotnie w tym roku uczestniczyły i ciągle uczestniczą w gaszeniu różnej skali pożarów łąk i nieużytków. Każda interwencja wiąże się z poważnymi wydatkami finansowymi (płatnymi z naszych podatków) oraz pochłania czas służb, które zajęte walką z żywiołem nie zawsze będą mogły w odpowiednim czasie dotrzeć w miejsce, gdzie również (i niewykluczone, że bardziej) będą potrzebne.

Szkodliwość tego procederu została uwzględniona przez prawodawców w ustawie o ochronie przyrody (art. 124 i 131), ustawie o lasach (art. 30), Kodeksie wykroczeń (art. 82) i Kodeksie karnym (art. 163 §1). Jest on zakazany, a za naruszenie zakazów przewiduje się kary, w zależności do skutków: grzywnę do 5 tys. zł, naganę, po areszt i ograniczenie wolności do nawet 10 lat.

Niemałe znaczenie dla osób dotowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa powinien mieć również fakt, iż mogą one stracić część, a w skrajnych przypadkach nawet całość płatności za dany rok w przypadku łamania zasad utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej, zabraniających m.in. wypalania roślinności na łąkach, pastwiskach czy nieużytkach. W związku ze znaczną skalą pożarów w tym roku, Agencja przypominała beneficjentom ten fakt sms’em.

• autor: Ewelina Rafałko